آیا بایدها و نبایدهای تربیت فرزند را می‌دانید؟ تمامی والدین درصدد هستند که رفتار تربیتی درستی با کودکشان داشته باشند ولی یا اطلاعات کافی در این زمینه ندارند و یا از رفتارهای اشتباهی استفاده می‌کنند. اساسی‌ترین چالش و مشکل والدین در چگونگی تنبیه و تشویق کودکان‌شان است تا بدین وسیله رفتارهای مناسبی در او شکل گیرد. در ادامه به نکاتی پرداخته‌ایم که معمولا والدین در ارتباط با فرزندشان باید بدانند و یا از آن پرهیز کنند. برای آشنایی با روش‌های جدید تربیت کودک کلیک کنید.
منبع: تربیت فرزند
بهترین زمان برای تشویق کودکتان زمانی است که او رفتار مناسب و خوبی از خود نشان می‌دهد. پس همین که رفتار خوبی از او دیدید، او را تشویق کنید که به انجام رفتارهای خویش ادامه دهد. تشویق می‌تواند مادی یا غیرمادی و غیرکلامی مثل لبخند زدن به او باشد، یا کلامی باشد؛ مثلا بگویید آفرین دخترم یا آفرین پسرم.
نکته قبل از این که فرزندتان رفتار مناسبی انجام دهد، به او قول پاداش ندهید. مثلا به او نگویید اگر اسباب بازی هایت را جمع کنی تو را به پارک خواهم برد چون به او یاد می‌دهید که جمع کردن اسباب بازی‌هایش که وظیفه اوست را برای گرفتن جایزه انجام بدهد.
نکاتی در مورد پاداش دادن و تشویق کودک
مثلا وقتی می‌بینید کودکتان با مدادرنگی دیوار را خط خطی می‌کند، دفتر نقاشی‌اش را ببرید و کنارش بنشینید و بگویید بیا با هم روی دفتر نقاشی بکشیم. به مرور زمان او یاد خواهد گرفت که دیوار جای نقاشی نیست و باید روی دفترش نقاشی کند.
وقتی کودکتان رفتار اشتباهی انجام می‌دهد و شما در آن لحظه حرفی به او می‌زنید، باید روی حرف‌تان بمانید حتی اگر کودکتان گریه کرد.
مثلا وقتی می‌خواهد لواشک بخورد و شما به او می‌گویید تا وقتی که غذا نخورد حق ندارد از لواشک بخورد، روی حرف‌تان بمانید. در این جا پدر و مادر باید هم نظر باشند و هر کدام نظر مخالف دیگری را بیان نکنند چون در آن صورت کودک لجبازتر شده و یاد می‌گیرد که حرفش را با گریه و فریاد اجرا کند و به خواسته‌اش برسد چون در خانه قانونی وجود ندارد.
بعضی از کارها به صورت کلامی در بچه تاثیر ندارد و کودک باید عملا آن رفتارها را در عمل والدینش ببیند تا به خوبی رفتار پی ببرد و خودش انجام دهد. مثلا وقتی که کودکتان صبحانه نمی‌خورد کنار او بنشینید و با اشتها صبحانه را بخورید تا کودکتان نیز به اشتها آمده و صبحانه بخورد.
به نقش مادر در تربیت کودک توجه نمایید، نقش مادر در تربیت کودک مهم‌تر است. چون در سال‌های اول زندگی کودک وابستگی بیشتری به مادر دارد. چراکه مادر وظیفه شیر دادن به کودکش را دارد و بسیاری از کارهای دیگر نیز بر عهده مادر است.
کودک در سال‌های اول زندگی تمامی رفتارهای والدینش را به صورت اکتسابی از آن‌ها یاد می‌گیرد و به همین دلیل والدین باید مراقب رفتارهای‌شان باشد.
بهتر است کودک را در خانه به صورت مشترک تربیت نکنید چون معمولا بین والدین بحث پیش می‌آید و هرکدام می‌خواهند کودک را طبق خواسته خود تربیت کنند که در نظر دیگری آن رفتار اشتباه است. در نتیجه بهتر است یکی از والدین، نقش اصلی در تربیت کودک را بر عهده بگیرد و دیگری او را همراهی کند.
از دادن انرژی منفی به کودکان خودداری کنند و انرژی مثبت به کودک بدهید. کودکان هنوز خیلی از چیزهای دنیا را ندیده‌اند و احساسات زیادی را تجربه نکرده‌اند. آن‌ها بسیاری از هیجانات‌شان را برای اولین بار با شما تجربه می‌کنند، پس انرژی که به او منتقل می‌شود تاثیر زیادی در دیدگاه او نسبت به دنیا دارد.
به کودکتان مفهوم مالکیت را یاد دهید و بگویید افراد مالکیت وسایل و دارایی‌های خودشان را دارند. وقتی وارد مغازه‌ای می‌شوید به او یاد دهید که نباید بدون اجازه صاحب مغازه وسایل او را بردارد و باید پول آن را بپردازد یا بگویید نباید اسباب بازی‌های دوستش را یواشکی بردارد چون مال او نیست. با این کار به او یاد خواهید داد که هر کس یک لوازم و وسایل شخصی دارد که نمی‌توانیم بدون اجازه آن‌ها، صاحب وسایلش شویم.
والدین نباید به گونه‌ای با کودکشان برخورد کنند که کودک فکر کند بازخواست می‌شود و برای این که والدین او را دعوا نکنند، دروغ بگوید.
به کودکتان راه‌های خرج پول و پس انداز را یاد دهید. مثلا به او مقداری پول دهید و بگویید برو نان بخر. پس از این که مابقی پول را به شما داد به او بگویید بقیه را در قلکش بیندازد و اخر ماه برای خودش اسباب بازی بخرد.
در صورتی که در ارتباط با فرزندتان با مشکلات متعددی رو به رو هستید، حتما مشاوره کودک دریافت نمایید.
برای دریافت مشاوره در زمینه نوزاد و کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02166419012 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.
منبع: تربیت فرزند
بهانه گیری کودک یکی از مسائل رایجی است که برای هر والدی با فرزند کوچک مساله ساز می‌شود. بهانه گیری کودک می‌تواند سبب خسته شدن و فرسوده شدن والدین شود. از این جهت یکی از شکایات رایجی که والدین در مراکز مشاوره دارند، همین مسئله بهانه گیری کودک است. به طور کلی بهانه گیری کودک علل مختلفی دارد و شناسایی و آشنایی با این علل اولین گام برای بهبود و رفع این مشکل است. بنابراین برای اینکه بتوان از راهکارهای موثری جهت رفع و بهبود این مسئله استفاده کرد آشنایی با ویژگی‌های کودک و علل بهانه گیری اوست. زیرا که عمده‌ترین دلیل بهانه گیری کودک ناشی از عدم توانایی او برای بیان احساسات و انتظاراتش است. از این جهت آشنایی با ابعاد مختلف بهانه گیری کودک می‌تواند برای والدین ضروری به نظر برسد.
منبع: بهانه گیری کودک در سنین مختلف
اسباب بازی جدید می‌خوام، این غذا رو دوست ندارم، نمی خوام به مدرسه برم، از تاب بازی خوشم نمیاد و… این ها نمونه ای از بهانه گیری های کودکانی هستند که طاقت پدر و مادر را کم می‌کنند. فراموش نکنید که کودک چندان درکی از شرایطی دیگران ندارد و تنها به دنبال راهی برای ارضای نیازهای خودش است. این والدین هستند که با مشخص کردن ضوابطی خواسته ها و نیازهای فرزندشان را در زمان مشخص برآورده می‌کنند. در ادامه راهکارهایی برای تعامل راحت تر با کودکان بهانه گیر شرح داده ایم.
بهانه گیری کودک می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد و آشنایی والدین با این مسائل کمک بزرگی به آن‌ها در جهت رفع این مسئله است. عمده کودکانی که در بیان احساسات و خواسته‌های خود ناتوان هستند، بهانه گیری کرده و شروع به لجبازی، بهانه گیری و پرخاشگری می‌کنند تا والدین خواسته و انتظارات او را برطرف کنند. در مجموع می‌توان عوامل روانی، فردی، تربیتی مختلفی را عامل این مسئله در نظر گرفت. به عبارتی می‌توان گفت کودک بهانه‌گیری می‌کند تا بتواند نیاز خود را بیان کند، زیرا هنوز به رشد شناختی کافی جهت ابراز منطقی عقاید و خواسته‌های خود نرسیده است. از جمله علل رایج بهانه‌گیری کودک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مهم‌ترین مسئله‌ای که در ارتباط با بهانه گیری کودک باید در نظر گرفت توجه به ویژگی و دوره سنی او است. در سنین پایین‌تر کودک حرف‌ها و نظرات والدین را متوجه می‌شود اما مهارت کلامی مورد نیاز برای بیان عقاید و انتظارات خود را ندارد. زمانی که نمی‌تواند منظور خود را به درستی بیان کند شروع به بهانه‌گیری و لجبازی می‌کند. بهانه‌گیری و لجبازی کودک می‌تواند نشانه‌ای از کلافه شدن باشد. در چنین شرایطی بهتر است والدین با صبر و تحمل بیشتری به درخواست و نیاز کودک توجه داشته باشند.
در برخی موارد مهارت ارتباطی ضعیف کودک باعث می‌شود تا نتواند به درستی منظور خود را بیان کند. در نتیجه برای اینکه بتواند انتظارات و صحبت‌های خود را بیان کند شروع به بهانه‌گیری می‌کند تا توجه والدین را بیشتر به سمت خودش متمرکز کند. همچنین نبود مهارت ابراز وجود می‌تواند یکی دیگر از دلایل بهانه گیری کودک باشد.
در سنین پایین‌تر معمولاً برطرف نشدن نیازهای فیزیولوژیک کودک مانند خواب، گرسنگی و… می‌تواند باعث بهانه گیری کودک شود. زمانی که این نیازهای کودک برطرف نشود شروع به بهانه گیری می‌کند. گرسنگی و تشنگی و… باعث می‌شود تا هر فرد بزرگسالی هم دچار کج خلقی شود، در نتیجه این شیوه رفتار کودکان هم طبیعی است.علاوه بر این خوابیدن ناکافی خودش به تنهایی عاملی برای کج خلقی و بهانه گیری کودک است. کودکان معمولاً نیاز بیشتری به خواب دارند و در مقابل کم خوابی بیشتر آسیب‌پذیر هستند. بنابراین یکی از رایج‌ترین علل بهانه‌گیری کودکان صرفاً به همین مسئله نیازهای فیزیولوژیک ختم می‌شود. در نتیجه توجه به نیازهای فیزیولوژیک کودک امری حائز اهمیت است.
در برخی موارد کودکان صرفاً به این دلیل که می‌خواهند مرکز توجه باشند و تمام توجه والدین معطوف به آن‌ها باشد شروع به لجبازی و بهانه گیری می‌کنند. این نوع بهانه‌گیری‌ها معمولاً زمانی اوج پیدا می‌کند که والدین مشغول کار دیگری باشند.
برای آشنایی با نحوه برخورد و رفتار هنگام جیغ زدن کودک کلیک کنید.
از جمله سایر عوامل تاثیرگذار بر بهانه‌گیری کودک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بیشتر بخوانید: اختلالات رفتاری کودک
بخش قابل توجهی از بهانه گیری کودک تحت تاثیر والدین قرار دارد، در نتیجه بسیاری از راهکارهای این مسئله هم به والدین ارتباط دارد. شیوه برخورد والدین با کودک، توجه به کودک، برطرف کردن نیازها و انتظارات کودک می‌تواند این بهانه‌گیری‌ها را کاهش دهد. در ادامه برخی از راهکارهای بهبود بهانه‌گیری کودک توضیح داده می‌شود.
کودکان ممکن است به دلایل مختلفی شروع به بهانه‌گیری کنند و رفتارهایی لجبازانه، پرخاشگرانه، حبس کردن نفس و… از خودشان نشان دهند. تحمل کردن این مسائل اگر بیش از اندازه باشد برای والدین دشوار و طاقت فرسا است و معمولاً پس از مدت زمان محدودی والدین از کوره در می‌روند و شروع به تنبیه کردن کودک می‌کنند. به یاد داشته باشید که هرچقدر به عنوان والد با کودک بیشتر بدرفتاری کنید، بیشتر با او دعوا کنید، لجبازی و بهانه‌گیری او هم بیشتر می‌شود. در این مواقع بهترین کار این است که هیجانات خود را مدیریت کنید و به طور عجولانه واکنشی نشان ندهید، اگر وضعیت برایتان غیر قابل تحمل بود چند دقیقه از محیط خارج شوید و به کودک فرصت دهید تا بهانه‌گیری خودش را تمام کند. حفظ آرامش بهترین کاری است که در این شرایط باید والدین از خودشان نشان دهند.
یکی از عادت‌های بدی که برخی از والدین دارند این است که به طور عجولانه و سریع پیشنهاد جایزه یا قولی را به دروغ به کودک می‌دهند تا کودک به طور موقت ساکت شود. شاید این عمل در کوتاه مدت موثر باشد اما در بلند مدت منجر به افزایش بهانه‌گیری کودک می‌شود.
هنگامی که کودک آرام است و بهانه‌گیری نمی‌کند او را تشویق کنید و مورد محبت خود قرار دهید. در آغوش گرفتن، ابراز محبت به صورت کلامی و غیر کلامی باعث می‌شود تا رفتارهای مطلوب کودک افزایش پیدا کند و به طور غیر مستقیم باعث کاهش لجبازی و بهانه‌گیری کودک می‌شود.
از آنجایی که کارکردهای شناختی کودکان هنوز به طور کامل رشد پیدا نکرده، ممکن است والدین مسئله‌ای را بارها به کودک از نظر منطقی توضیح دهند اما کودک همچنان به بهانه‌گیری خود ادامه دهد. در این شرایط پرت کردن حواس و توجه کودک عامل موثری برای از بین بردن بهانه گیری کودک شود. بهتر است آرامش خود را حفظ کنید و حواس کودک را به موضوع دیگری متمرکز کنید.
صحبت با کودک در زمانی که دیگر لجبازی و پرخاشگری و بهانه‌گیری نمی‌کند می‌تواند مفید باشد. صحبت کردن در زمان دیگر در ارتباط با مسئله پیش‌آمده باعث می‌شود تا بهتر متوجه نیاز و خواسته کودک خود شوید. در هنگام صحبت کردن با کودک بهتر است لحن مهربان و با محبتی داشته باشید تا کودک احساس راحتی و آرامش بیشتری پیدا کند و بدون استرس و اضطراب خواسته و انتظار خودش را بیان کند.
به طور کلی اگر والدین با مهارت‌های فرزندپروی آشنایی داشته باشند، به دفعات کمتری با بهانه‌گیری و لجبازی کودک مواجهه می‌شوند. یکی از اشتباهات رایج والدین این است که در هنگام گریه کردن کودک به او باج می‌دهند تا ساکت شود. باج دادن به کودک شاید باعث شود تا در آن موقعیت مشخص کودک ساکت شود و بهانه‌گیری نکند، اما به مرور زمان یاد می‌گیرد که تمام خواسته‌های خودش را به این شیوه بیان کند.
به عبارتی کودک تا باج نگیرد ساکت نمی‌شود و به رفتار نادرست خودش ادامه می‌دهد. آشنایی والدین با اصول فرزندپروی و شیوه‌های تقویت رفتار مطلوب و کاهش رفتار نامطلوب باعث می‌شود تا به مرور زمان بهانه‌گیری و لجبازی کودک رفع شود. جهت آشنایی بیشتر با اصول فرزندپروری می‌توانید از یک روانشناس کودک کمک بگیرید. برای دریافت مشاوره کودک کلیک کنید.
به طور کلی بهانه‌گیری کودک رفتاری است که اگر به طور بلند مدت و همیشگی رخ دهد باعث فرسودگی و خستگی والدین و کاهش روابط صمیمانه بین والد و فرزند می‌شود. اما گاهی بهانه گیری کردن کودک می‌تواند تاثیرات مطلوبی هم داشته باشد، به عنوان مثال گریه کردن کودک می‌تواند باعث کاهش استرس و تخلیه هورمون استرس شود. همچنین کودک یاد می‌گیرد که همیشه قرار نیست در زندگی با بهانه‌گیری کردن و رفتارهای لجبازانه به خواسته‌ها و تمایلاتش برسد. به مرور زمان یاد می‌گیرد که برای درخواست خواسته و انتظاراتش باید از مهارت‌های ارتباطی موثر استفاده کند.
برای دریافت مشاوره در زمینه نوزاد و کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.
آیا تنبیه کردن کودک برای پایان دادن به بهانه‌گیری کار مطلوبی است؟
تنبیه کردن تحت هیچ شرایطی شیوه موثری برای برخورد با کودک بهانه‌گیر نیست. شاید در کوتاه مدت این عمل موثر واقع شود اما در بلند مدت منجر به افزایش تعداد دفعات بهانه‌گیری می‌شود.
کابوس های شبانه کودکان یکی از مشکلات شایع میان کودکان 3 تا 6 ساله است که خواب آنان را مختل کرده و ترس و اضطراب شدیدی را برایشان به وجود می‌آورد. اکثر کودکان در این دوره سنی مشخص کابوس شبانه را تجربه می‌کنند چراکه مفاهیم و ترس‌های واقعی در این دوره شکل می‌گیرد و قوه تخیل بسیار فعال کودکان نیز شدت این ترسها را افزایش می‌دهد. نحوه برخورد والدین با کابوس شبانه کودکان بسیار اهمیت دارد. با آگاهی از دلایل و راه‌های درمان کابوس شبانه می‌توانید این مساله را برطرف سازید و آرامش فرزندتان را مهیا سازید. مشاوره کودک نیز می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند. برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه مشاوره کودک کلیک کنید.
منبع: کابوس های شبانه کودکان
برخی کودکان به طور ناگهانی از خواب بر می‌خیزند در حالی که عرق کرده‌اند و تپش قلب شدیدی دارند. این کودکان معمولا یک رویای ترسناک شبانه را تجربه کرده‌اند که اصطلاحا کابوس نامیده می‌شود و به سرعت آن را به یاد می‌آورند. این کابوس‌های وحشتناک ناشی از قوه تخیل کودک و یا تهدیدهای واقعی هستند که او را به اضطراب شدید دچار می‌سازد. محتوای کابوس شبانه کودکان معمولا شامل هیولاها، ارواح، حیوانات ترسناک و انسان‌های بد می‌باشد.
بیشتر : روانشناسی کودک
-بیماری‌های جسمی
-مشکلات روانشناختی
-تجربه یک اتفاق وحشتناک در واقعیت
-احساس ترس شدید
-مصرف دارو
-مشکلات تنفسی
-اختلال اضطراب
-غذا خوردن قبل از خواب
برای آشنایی با نشانه های کودک سالم کلیک کنید.
1. تکرار خواب‌های پریشان کننده که کودک پس از بیدار شدن آن‌ها را خوب به یاد می‌آورد.
2. کابوس های شبانه کودک معمولا درباره اتفاقاتی چون فرار کردن، تلاش برای زنده ماندن و حفظ جان اتفاق می‌افتد.
3. کابوس های شبانه کودکان معمولا در نیمه دوم خواب اصلی ایجاد می‌شوند.
4. کودک پس از پریدن از خواب به سرعت کابوسی را که دیده به یاد می‌آورد.
به طور معمول از زمانی که کودک درباره خواب‌های خود صحبت می‌کند و آن‌ها را به یاد می‌آورد، دیدن کابوس های شبانه نیز آغاز می‌شود. اگرچه نمی‌توان سن قطعی برای دیدن کابوس های شبانه در نظر گرفت، اما به طور تقریبی باید گفت کابوس دیدن در کودکان در سن 3 سالگی شروع شده و در سنین 4 تا 6 سالگی به اوج خود می‌رسند و کودک دوره‌ای از خواب دیدن‌های ترسناک شبانه را تجربه می‌کند.
در پاسخ به این سوال باید گفت کابوس های شبانه جزئی از روند طبیعی رشد کودک هستند؛ البته به شرط آن که به طور مفرط اتفاق نیفتد و عملکرد کودک را تحت الشعاع قرار ندهند. سنین بین 4 تا 6 سالگی زمانی است که کودک از حیواناتی چون مار و موجودات عجیب و غریب می‌ترسد و در خواب خود را در حال فرار کردن از دست آن‌ها مشاهده می‌کند.
شما می‌توانید برای کاهش کابوس دیدن فرزند خود از راهکارهای زیر استفاده کنید:
اگر کودک دچار درگیری ذهنی است و احساس استرس شدید دارد، بهتر است والدین با او صحبت کنند و علت را جویا شوند. به فرزند خود اطمینان دهید که هیچ خطری او را تهدید نمی‌کند و شما همواره مراقب او هستید. برای کسب اطلاع در زمینه نیازهای اساسی کودک کلیک کنید.
بهتر است کودک خواب کافی داشته باشد. عدم خواب کافی در کابوس دیدن‌های شبانه نقش مهمی دارند. می‌توانید در طول روز فرزند خود را به پارک ببرید یا با او بازی کنید تا خسته شود و با راحتی بیشتری به خواب برود. برای کسب اطلاعات در زمینه میزان خواب کودکان کلیک کنید.
اسباب بازی‌های ترسناک یا تصاویر حشتناک را باید از اتاق خواب کودک خارج کنید. وقتی فضا تاریک می‌شود ممکن است اسباب بازی‌های ترسناک به شکل هیولا و موجودات خیالی ترسناک مجسم شوند و خواب کودک را به دیدن کابوس‌های وحشتناک همراه سازند.
اگر کودک نگرانی و اضطراب غیر معمولی را تجربه می‌کند، بهتر است قبل از خواب تکنیک‌های آرامش بخش مانند نفس کشیدن عمیق و پر کردن شکم با هوا و خالی نمودن آن را انجام دهد تا از شدت اضطراب کاسته شود. قبل از خواب برای کودک خود قصه‌های لذت بخش بخوانید تا با آرامش بیشتری بخوابد.
ترس از تاریکی یک ترس طبیعی و رایج در کودکان است که در صورت شدت یافتن می‌تواند به کابوس های شبانه تبدیل شود. بهترین راه حل در این زمان روشن گذاشتن چراغ اتاق خواب کودک است. یک چراغ کوچک با نور ملایم تهیه کنید و آن را شب‌ها برای فرزند خود روشن بگذارید.
در صورت ادامه دار بودن کابوس های شبانه کودک مراجعه به یک روانشناس برای ریشه‌یابی این موضوع و درمان آن ضروری است. برخی مواقع کابوس های شبانه کودک ریشه در اتفاقات و ترس‌های شدید درونی دارد که باید درمان شوند.
والدین باید با نرمی و ملایمت با کودک خود که کابوس وحشتناکی را تجربه کرده صحبت نمایند. باید با دقت به حرفای کودک گوش بدهند و با در آغوش کشیدن به اوه آرامش بخشند. نباید حرف‌های کودک را در مورد کابوسی که دیده است مورد تمسخر قرار داد. با توجه به اینکه برخی کودکان در هنگام کابوس دیدن دچار خوابگردی می‌شوند، باید نکات ایمنی را رعایت کرد و محیطی امن را فراهم آورد تا کودک در هنگام راه رفتن در حالت خواب دچار مشکل نشود. برای کسب اطلاعات در زمینه آموزش پدر و مادر کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.
آیا کابوس های شبانه کودک قابل درمان است؟
بسیاری از کودکان کابوس های شبانه را تجربه می‌کنند که برای درمان آن القای آرامش و ایجاد محیطی امن برای کودک توسط والدین و کمک گرفتن از مشاوره‌های روانشناسی در حیطه کودکان اهمیت دارد.
عوامل تشدید کننده کابوس‌های شبانه چیست؟
کابوس‌های شبانه کودکان معمولا در دوره‌هایی گذرا و موقت اتفاق می‌افتند اما برخی عوامل مانند خواب نامنظم، استرس و کم خوابی آن را تشدید می‌کند.
منبع: کابوس های شبانه کودکان
خودزنی کودک یکی از موضوعات نگران کننده‌ای است که می‌تواند سلامت جسمی و روانی کودک و خانواده را به خطر بیاندازد و تاثیرات منفی خود را بر جنبه‌های مختلف زندگی بگذارد. اکثر پدر و مادرها می‌خواهند بدانند چه عاملی باعث می‌شود که رفتار خودزنی در کودک بروز یابد و چگونه می‌توان با آن مقابله کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که عوامل مختلفی از جمله استفاده از خودزنی برای جلب توجه و به دست آوردن خواسته‌ها در کنار ابتلا به دیگر اختلالات دوران کودکی می‌تواند در خودزنی کودکان نقش داشته باشد. با توجه به آسیب‌های جسمی و روانی که در پی این رفتار در کودکان به وجود می‌آید لازم است که درمان هرچه سریع‌تر صورت گیرد. در ادامه علل و روش‌های درمان خودزنی کودک را از منظر روانشناسی مورد بررسی قرار داده‌ایم. برای آشنایی بیشتر با نشانه های جلب توجه در کودکان کلیک کنید.
منبع: خودزنی کودک
رفتار خودزنی کودک می‌تواند به شیوه‌های مختلفی بروز یابد. به طور کلی انجام هرگونه عملی که منجر به آسیب مستقیم به بدن شود تحت عنوان خودزنی در نظر گرفته می‌شود و نوعی از اختلالات رفتاری محسوب می‌گردد. از جمله رایج‌ترین رفتارهای خودزنی در کودکان می‌توان به ضربه زدن به بدن، کتک زدن خود، کوبیدن سر یا بدن به زمین، کشیدن اجسام نوک تیز روی بدن، کشیدن موها، گازگرفتن خود، کندن پوست و سایر اعمال مشابه با موارد گفته شده اشاره کرد. برای شناخت بیشتر درباره اختلالات رفتاری کودکان کلیک کنید.
برخی از کودکان خودزنی آشکار دارند. مثلا زمانی که عصبانی می‌شوند فورا جار و جنجال راه می‌اندازند و با رفتارهای آسیب زننده به خود تلاش می‌کنند خواسته‌هایشان را عملی کنند. این در حالی است که ممکن است برخی دیگر از کودکان رفتار خودزنی را به طور پنهان انجام دهند. این بچه‌ها اغلب زمانی که مضطرب یا پریشان هستند در خلوت به خودشان آسیب می‌رسانند. در این شرایط اگر والدین آگاه نباشند ممکن است خطرات جدی کودک را تهدید نماید. از جمله علائمی که می‌توانند در مورد خودزنی پنهان در کودک به شما هشدار دهند باید به موارد زیر اشاره کرد. در صورت مشاهده این علائم برای ارزیابی دقیق‌تر وضعیت روانی کودک لازم است که ابتدا از یک روانشناس کمک بگیرید.
– ایجاد تغییراتی در الگوی خواب یا اشتهای کودک
– از دست دادن تمایل به انجام فعالیت‌هایی که قبلا برای کودک جذاب بوده‌اند نظیر بی علاقگی نسبت به بازی کردن یا دیدن دوستان
– اجتناب کردن از ورزش‌هایی نظیر شنا و تمایل به پوشانده نگه داشتن کامل بدن در همه شرایط جهت مخفی نگه داشتن قسمت‌های آسیب دیده بدن
– کاهش عملکرد تحصیلی و تمایل نداشتن برای انجام فعالیت‌های درسی
– بی توجهی به ظاهر خود
– بروز تغییرات قابل توجه در خلق و احساس غمگینی در بیشتر اوقات روز
– وجود زخم‌ها یا کبودی‌های روی بدن که کودک هیچ گونه توضیحی در مورد آن‌ها به شما نمی‌دهد.
خودزنی کودک می‌تواند ناشی از علل و عوامل مختلفی باشد. از جمله این عوامل می‌توان به دچار بودن به افسردگی دوران کودکی، ابتلا به اختلالات اضطرابی، استفاده از خودزنی برای جلب توجه یا عملی کردن خواسته‌های خویش و مشاهده خودزنی در افراد تاثیرگذار زندگی اشاره کرد.
اگر فرزندتان هنگام لجبازی رفتار خودزنی انجام می‌دهد لازم است این رفتار او را نادیده بگیرید. به این صورت که از تکنیک حواسپرتی استفاده کرده و تلاش نمایید موضوعات دیگری را پیش بکشید. هربار که به خاطر خودزنی کودک در برابر او تسلیم شوید و خواسته‌های غیر معقولش را برآورده نمایید شدت این رفتار آسیب رسان در او بیشتر می‌شود و حتی می‌تواند به خودکشی منجر گردد.
برای آگاهی بیشتر درباره تهدید به خودکشی در کودکان کلیک کنید.
اگر متوجه شدید که فرزندتان دست به خودزنی می‌زند، رعایت برخی توصیه‌ها برای مقابله با این رفتار ضرورت دارد. ما در ادامه به چند مورد از مهم‌ترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم.
مشاهده خودزنی کودک می‌تواند برای والدین شوکه کننده باشد یا حتی ناراحتی، خشم و عصبانیت زیادی را برانگیزد. در این شرایط پیش از هرچیز بسیار اهمیت دارد که از مهارت کافی برای کنترل هیجانات خود برخوردار باشید و واکنش‌های تندی نشان ندهید. هرچقدر در این شرایط آرام تر بمانید بیشتر می‌توانید به فرزند خود کمک کنید.
زمانی که خود و فرزندتان آرام هستید به طور خصوصی در مورد انجام این رفتار کودک با او صحبت کنید. سعی نمایید موضعی غیر قضاوتی داشته باشید و به جای نصیحت کردن اجازه دهید بیشتر کودک حرف بزند. همین که فرزندتان ببیند شما به احساسات او اهمیت داده و تمایل به درک او دارید تا حد زیادی در روحیه اش تاثیر می‌گذارد و در نتیجه رفتار خود زنی نیز در او کاهش پیدا می‌کند.
بسیاری از کودکان دانش هیجانی کمی دارند. آن‌ها از بروز حالات مختلف در خود آگاه نیستند و نمی‌دانند زمانی که به شدت ناراحت یا عصبانی می‌شوند باید چه کاری انجام دهند. به عنوان یک پدر و مادر بسیار اهمیت دارد که در مورد هیجانات و احساسات مختلف به فرزندتان آگاهی بدهید.
به کودک بگویید که بروز هر یک از این احساسات در انسان طبیعی هستند هرچند تحمل آن‌ها ممکن است بسیار دشوار به نظر برسد. با این حال راه حل‌های مختلفی وجود دارد که به شیوه سالم کمک می‌کنند آن‌ها را در خود مدیریت کنند. برای اینکه آموزش‌های کامل تری در اختیار فرزندتان بگذارید مراجعه به یک روانشناس کودک می‌تواند تا حد زیادی مفید واقع شود. برای آگاهی بیشتر توصیه می کنیم مقاله کودکان استثنایی را مطالعه کنید.
بسیاری از والدین در مورد مشکلات مرتبط با سلامت روان در دوران کودکی اطلاعات چندانی ندارند. این در حالی است که کودکان تحت تاثیر عوامل مختلف ممکن است با اختلالات روانشناختی گوناگونی مواجه شوند. از جمله رایج ترین اختلالات در این برهه زمانی می‌توان به افسردگی و انواع ترسها و اضطراب‌های دوران کودکی اشاره کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهند که رفتار خودزنی به خصوص خودزنی پنهان در کودکانی که دچار مشکلات مرتبط با سلامت روان هستند بیش از سایرین دیده می‌شود. در نتیجه لازم است با علائم این اختلال‌ها آشنا بوده و در صورت مشاهده تغییرات رفتاری بارز در فرزند خود به موقع از یک متخصص کمک بگیرید.
برخی از پدر و مادرها به طور ناخواسته رفتار خودزنی در فرزند خود را پرورش داده و آن را به سلاحی تبدیل می‌کنند. برای مثال زمانی که کودک برای اولین بار در صورت برآورده نشدن خواسته‌اش سرش را به زمین می‌کوبد ممکن است والدین سریع تسلیم او شده و نیازش را برطرف سازند. این کار با تقویت رفتارخودزنی باعث می‌شود که این کار به نوعی عادت مخرب تبدیل شده و روز به روز تشدید شود.
اگر فرزندتان به طور مکرر رفتارهای خود آسیب رسانی را بروز می‌دهد و به طور آشکار یا پنهان به خودزنی می‌پردازد لازم است که حتما برای دریافت درمان‌های مناسب او را نزد یک متخصص روانشناس ببرید. روانشناسان کودک و نوجوان با ارزیابی دقیق وضعیت روحی کودک می‌توانند علت بروز رفتار خودزنی را درک کنند و با فراهم کردن آموزش‌هایی برای والدین و خود کودک از تکرار این عمل پیشگیری نمایند. برای اطلاع از روند دریافت مشاوره کودک کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.
آیا خودزنی کودک به هنگام عصبانیت درمانی دارد؟
بله، خودزنی کودک در زمان عصبانیت از فقدان مهارت کنترل خشم در او خبر می‌دهد. در این شرایط روانشناسان با ارائه آموزش‌هایی به والدین و خود کودک می‌توانند به درمان این مشکل کمک نمایند.
منبع: خودزنی کودک
خیال پردازی کودک یکی از مسائلی که می‌تواند در راستای رشد شخصیت و مهارت‌های ارتباطی کودکان موثر باشد و در عین حال باعث ایجاد نگرانی‌هایی برای والدین گردد. کودکان عمدتاً در خیال‌های خودشان زندگی می‌کنند و دنیا را بر اساس تصوراتی که دارند در نظر می‌گیرند. خیال پردازی کودک حتی می‌تواند تا داشتن دوست و همبازی خیالی هم پیش برود. آن چه که اهمیت دارد این است که والدین باید بدانند این مسئله در یک دوره سنی طبیعی است و نیاز به ابزار نگرانی ندارد با این حال از طرفی سرکوب کردن خیالات و یا غرق شدن کودک در تصوراتش می‌تواند با آسیب‌هایی همراه باشد. از این جهت آشنایی با خیال پردازی‌های کودک و شیوه صحیح برخورد با این مسئله دارای اهمیت زیادی است. در ادامه به طور کامل درباره این موضوع صحبت خواهیم کرد پس همراه ما باشید.
منبع: خیال پردازی کودک
خیال پردازی کودک می‌تواند شامل افکار و تصاویری باشد که در ذهن کودک جریان دارند، به طوریکه که می‌توانند کاملا غیر واقعی باشند یا صرفاً بخشی از آن واقعیت نداشته باشد. تصویرسازی یا خیال پردازی در این دوران دریچه‌ای است که کودک دنیا را بر اساس آن نگاه می‌کند و به نوعی با توجه به این خیال پردازی‌ها با اطرافیان و محیط پیرامونش ارتباط می‌گیرد. برخی از خیال پردازی‌های کودک را می‌توان به عنوان مصادیقی در نظر گرفت که در دنیای واقعی وجود ندارد، به عنوان مثال می‌توان به اسب پرنده یا انسان‌های ابرقدرت اشاره کرد.
در برخی موارد خیال پردازی‌های کودک می‌تواند شامل داشتن یک دوست و همبازی خیالی هم شود. خیال پردازی و داشتن دوست خیالی مزیت‌های فراوانی دارد که می‌تواند به رشد و توسعه ارتباطات بین فردی کودک کمک کند. با این حال همانند هرچیز دیگری افراط در این زمینه می‌تواند با آسیب‌هایی همراه باشد. به طور کلی داشتن دوست و یا همبازی خیالی تا سن 7 سالگی برای کودک نشان دهنده مشکل خاصی نیست چراکه در این دوران هنوز دستگاه عصبی مرکزی کودک در حال تکامل است، اما داشتن دوست خیالی در سال‌های بعدی می‌تواند نشان دهنده یک مشکل روانشناختی باشد.
برای آشنایی با نحوه برخورد با دوست خیالی کودکان کلیک کنید.
خیال پردازی کودک اگر به صورت افراطی نباشد می‌تواند باعث افزایش خلاقیت کودک شود اما اگر این خیال پردازی‌ها تمام جنبه‌های زندگی کودک را چه در زمان بیداری و چه در زمان خواب دربرگرفته باشند نیاز به بررسی و مداخله دارد. آنچه که اهمیت دارد این است که والدین بتوانند مرز بین واقعیت و خیال را برای کودک مشخص کنند و به او آموزش دهند. برای آگاهی بیشتر درباره دنیای کودکان کلیک کنید.
خیال پردازی کودک می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. به طور کلی علل آن را می‌توان در سه عامل زیستی، روانی و محیطی در نظر گرفت. برخی از کودکان می‌توانند دارای ژن‌هایی باشند که این ویژگی را به وجود می‌آورد، همچنین برخی از والدین ممکن است بر اساس شیوه فرزندپروری که دارند منجر به رشد و پرورش کودک خیال پرداز شوند. عواملی مانند محیط مدرسه، گروه همسالان و… هم می‌توانند باعث پرورش، تقویت و یا سرکوب خیال پردازی در کودک شوند.
مقداری از خیال پردازی در همه کودکان وجود دارد، خصوصاً هنگامی که کودکان در حال بازی به تنهایی یا با همسالان خود هستند. به طورکلی با توجه به وضعیت بازی و توجه به رفتارها و گفته‌های کودک می‌توان به این مسئله پی برد. بسیاری از کودکان خودشان را جای شخصیت‌های ابرقهرمان جا می‌زنند و با آن‌ها هم‌ذات پنداری می‌کنند این مسئله تا اندازه‌ای طبیعی است و برای رشد و خلاقیت کودک مناسب است. با این حال نباید به صورت افراطی شود. جدی‌ترین مسئله در خیال پردازی کودک که می‌تواند منجر به نگرانی والدین هم شود داشتن دوست خیالی است.
با توجه به صحبت‌ها و سوال‌های کودک، رویاها، نقاشی، استدلال‌ها و بازی کردن با کودک می‌توان متوجه دوست خیالی در کودک شد. کودکان معمولاً در ارتباط با هر مسئله‌ای با والدین خود صحبت می‌کنند پس به گفته‌های او با دقت توجه کنید تا بتوانید خیال پردازی‌اش را درک کنید. حتی در مواردی کودکانی که دوست خیالی دارند، تلاش می‌کنند تا دوستشان را به والدین نشان دهند و یا به تنهایی با او حرف بزنند. در این شرایط لازم که برای بررسی‌های بیشتر از یک مشاور کودک کمک بگیرید. برای اطلاعات بیشتر درباره روانشناسی کودک کلیک کنید.
بهترین شیوه برخورد والدین با کودکی که خیال پردازی دارد این است که به طور فعالانه به حرف‌های کودکشان توجه کنند و به نوعی وارد دنیای خیالی کودک شوند. سرکوب کردن کردن خیال پردازی‌ها هیچگونه کمکی به حل این مسئله نمی‌کند و فقط باعث می‌شود که کودک از گفتن خیال پردازی‌هایش اجتناب کند. همچنین خیال‌پردازی‌های کودک را با دروغ مساوی ندانید چراکه از نظر کودکان این خیالپردازی‌ها واقعی هستند و واکنش‌های این چنینی از طرف والدین می‌تواند منجر به کاهش عزت نفس و ایجاد مشکلات شخصیتی و رفتاری در کودک شود.
علاوه بر این می‌توانید در ارتباط با خیال پردازی‌ها با کودک صحبت کنید و در قالب داستان یا بازی بخواهید که در مورد آن‌ها با شما صحبت کند. در یک دوره از رشد کودک خصوصا در کودکی اول یعنی سنین 2 تا 6 سالگی خیال پردازی امری طبیعی است و نیاز به نگرانی ندارد. با این حال اگر در ارتباط با این مسئله دچار نگرانی‌های زیادی شده‌اید بهتر است از یک روانشناس کودک کمک بخواهید. برای اطلاع از روند دریافت مشاوره کودک کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.
آیا خیال پردازی‌های کودک خطرناک است؟
خیال پردازی یکی از ویژگی‌ها و فعالیت‌هایی است که عمده کودکان در دوره کودکی اول خود یعنی حدود 2 تا 6 سالگی انجام می‌دهند. در برخی موارد این خیال پردازی‌ها می‌تواند به داشتن یک دوست خیالی تبدیل شود. به طور کلی در دوره کودکی این مسئله یک فرایند عادی است و نیاز به نگرانی از طرف والدین ندارد.
منبع: خیال پردازی کودک